งานวิจัยฟันธงเทรนด์ฟุตบอลปี 2024 = “อวสานเพลย์เมคเกอร์”

ทุกวันนี้คำจำกัดความของนักเตะหมายเลข 10 แทบจะเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง  นั่นคือนักเตะหมายเลข 10 ยังคงเป็นตัวแทนแห่งความสร้างสรรค์และเป็นผู้บัญชาการเกมรุกของทีมเหมือนเดิม อย่างไรก็ตามบางครั้งพวกเขาเหล่านี้ก็ไม่จำเป็นอีกแล้วในทุกวันนี้

เนื่องจากเทรนด์ฟุตบอลปี 2024 ก็เหมือนกับอีกหลายสิ่งบนโลกนี้ที่ต้องวิวัฒนาการไปข้างหน้าเสมอ ในอดีตตั้งแต่ยุค เปเล่ หรือไล่มาจนถึงยุค 90s เราก็ยังพอได้เห็นนักเตะหมายเลข 10 ที่ทำหน้าที่เป็นเบอร์ 10 จริง ๆ อยู่มากมาย นั่นคือการสร้างเกมรุกและลอยสูงอยู่แดนบนโดยมีส่วนร่วมกับเกมรับน้อยมาก แต่พวกเขาก็ยังคงโดดเด่นและเป็นที่ต้องการของแทบทุกทีมเสมอ

เหตุผลเพราะฟุตบอลยุคเก่านั้นมีความละเอียดของแทคติกน้อยกว่าในยุคปัจจุบัน ดังนั้นเมื่อใช้แทคติกน้อยกว่าสิ่งที่ต้องนำมาใช้เป็นหลักคือเทคนิคและความสร้างสรรค์ เมื่อเป็นเช่นนั้น นักเตะหมายเลข 10 ที่มีลักษณะประเภท “ศิลปินลูกหนัง” เล่นตามใจ ตามจินตนาการ จึงมีบทบาทแยกจากคนอื่น ๆ ในทีมอย่างชัดเจน พวกเขาจะมีพื้นที่ให้เล่น มีพื้นที่ให้คิด มีเวลาให้ตัดสินใจ … เมื่อมีเวลาให้พวกเขาเท่ากับว่าพวกเขาก็มีโอกาสจะร่ายมนต์มากขึ้นด้วยนั่นเอง

เรื่องนี้ไม่ได้กล่าวขึ้นลอย ๆ แต่อย่างใด มีการสำรวจจากเว็บไซต์ sciencenordic.com ที่สรุปเป็นสถิติอย่างชัดเจนว่า ในช่วงปี 10 กว่าปีที่ผ่านมา (ตั้งแต่ปี 2014) นักเตะในพรีเมียร์ลีกอังกฤษมีค่าเฉลี่ยในการวิ่งมากกว่าเดิมถึง 50%

ยกตัวอย่างง่าย ๆ แบบให้เห็นภาพ เมื่อย้อนกลับไปในอดีต นักเตะคนไหนมีค่าเฉลี่ยในการวิ่งรวม 1 เกมแตะ 10 กิโลเมตร ก็จะถูกยกให้เป็นนักเตะปอดเหล็กแล้ว แต่ในปัจจุบันเอาที่เห็นภาพชัด ๆ นักเตะอย่าง เอ็นโกโล่ ก็องเต้ มิดฟิลด์ของเชลซีและทีมชาติฝรั่งเศสชุดแชมป์โลกปี 2018 มีค่าเฉลี่ยการวิ่งต่อเกมขั้นต่ำอยู่ที่ 11.85 กิโลเมตร ขณะที่ เจมส์ มิลเนอร์ ของ ลิเวอร์พูล ในวัย 35 ปียังเคยทำสถิติการวิ่งต่อ 1 เกมมากถึง 12.63 กิโลเมตรมาแล้ว ในเกมยูฟ่า แชมเปี้ยนส์ลีก ฤดูกาล 2020-21 ที่ ลิเวอร์พูล ชนะ อาหยักซ์ 1-0

ไม่ใช่แค่นักเตะตำแหน่งมิดฟิลด์อย่าง ก็องเต้ และ มิลเนอร์ เท่านั้น นักเตะตำแหน่งอื่น ๆ ในยุคปัจจุบันก็ยังวิ่งมากขึ้นกว่าเดิมด้วย เคยมีการเปิดเผยสถิติของ โคเอน กาสตีลส์ นายทวารทีมชาติเบลเยียมของ โวล์ฟสบวร์ก ก็ยังมีค่าเฉลี่ยในการวิ่งมากถึง 6.4 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ขณะที่นักเตะเกมรุกอย่าง กิลฟี่ ซิเกิร์ดส์สัน ที่เคยเล่นให้กับ สวอนซี และ เอฟเวอร์ตัน ก็เคยทำสถิติการวิ่งมากถึง 13.18 กิโลเมตรมาแล้ว

สิ่งที่เราพยายามจะบอกคือ เกมฟุตบอลในปัจจุบันใช้ความฟิต พลังของร่างกาย ความเข้าใจเกม และการยึดมั่นในระบบการเล่นของทีมเป็นหลัก รับก็รับกันทุกทีม บุกก็บุกกันทั้งทีมเช่นกัน ดังนั้นเมื่อฟุตบอลยุคปัจจุบันมีจำนวนผู้เล่นในเกมรับมากขึ้น อีกทั้งนักเตะเกมรับแต่ละคนยังวิ่งกันมากกว่าเดิม มันจึงทำให้เหล่าหมายเลข 10 ผู้เป็นศิลปินลูกหนังได้ใช้พรสวรรค์และการสร้างสรรค์ของพวกเขาน้อยลงเป็นเงาตามตัว

ศาสตราจารย์ ปีเตอร์ ครัสทรัพ ผู้เขียนร่วมจากมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นเดนมาร์ก สรุปถึงเรื่องยุคสมัยที่เปลี่ยนไปของฟุตบอลว่า “จังหวะฟุตบอลโดยทั่วไปเพิ่มขึ้นอย่างมาก และดูเหมือนว่าความเข้มข้นของการวิ่งและการใช้พละกำลังจะคงที่เกือบตลอดทั้งเกม ช่วงเวลาพักหรือการเคาะบอลไปมาแทบไม่มีให้เห็นแล้ว มันถูกแทนที่ด้วยช่วงการวิ่งที่มีความเข้มข้นสูงจำนวนมาก”

เมื่อฟุตบอลปัจจุบันเป็นการเล่นเป็นทีมที่อาศัยพละกำลัง ความฟิต และยึดมั่นในระบบการเล่นเป็นอย่างมาก การจะใช้โควตาให้นักเตะคนใดคนหนึ่งในทีมเล่นเกมรุกฟรี ๆ แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย หากใช้นักเตะแบบนั้นก็มีแต่จะเสียประโยชน์และเปิดช่องให้คู่แข่งจนกลายเป็นผลเสียมากกว่าผลดี

โยอาคิม เลิฟ กุนซือทีมชาติเยอรมันชุดแชมป์โลกปี 2014 เคยพูดถึงเรื่องดังกล่าวในช่วงปี 2018 ที่เขาเคยโดนวิจารณ์เรื่องการไม่ค่อยใช้งาน เมซุต โอซิล เพลย์เมกเกอร์ผู้สวมหมายเลข 10 ของทีม โดยเลิฟ ได้ให้สัมภาษณ์ไว้ว่า “เพลย์เมกเกอร์คือสิ่งที่ตกรุ่นในฟุตบอลยุคนี้ไปแล้ว”

“สถานการณ์ของผู้เล่นหมายเลข 10 เปลี่ยนไปแล้ว มันไม่มีอยู่จริงในทุกวันนี้ นักเตะอย่าง กุนเธอร์ เน็ตเซอร์, มิเชล พลาตินี่ และ ซีเนดีน ซีดาน คือสิ่งที่เราหาไม่เจอกันมาหลายปีแล้ว” เลิฟ กล่าวเริ่ม

“ทุกวันนี้เราได้เห็นนักเตะที่เป็นเพลย์เมกเกอร์ต้องถอยร่นไปยืนลึกกว่าที่เคยเป็นและเล่นเกมรับมากกว่าเดิม ความสำคัญของพวกเขายังคงมีอยู่ แต่คำจำกัดความของพวกเขาเปลี่ยนไปแล้ว การจะให้ยืนอยู่ที่แดนบนแล้วเล่นกับกองหน้าในสไตล์เบอร์ 10 แบบคลาสสิกฟุตบอลไม่มีจริงอีกต่อไป”