เตะถี่ยิบ - ค้างค่าแรงปีครึ่ง : เกิดอะไรขึ้นกับวงการฟุตบอลโบลิเวีย ?

“ทุกวันนี้เรารู้สึกว่านักฟุตบอลเป็นแค่ขยะที่เลวร้ายที่สุดในโบลิเวีย” นักเตะคนหนึ่งในลีกโบลิเวียกล่าว

อเมริกาใต้เป็นทวีปที่เต็มไปด้วยทีมชาติระดับคุณภาพ ที่ทำให้แม้สมาชิกเพียงแค่ 10 ทีม แต่กลับได้รับโควตาในฟุตบอลโลก 2026 มากถึง 6 ทีมครึ่ง

แต่ถึงอย่างนั้น เบื้องหลังความยอดเยี่ยมเหล่านี้ หลายชาติก็เต็มไปด้วยปัญหา หนึ่งในนั้นคือ โบลิเวีย ที่กำลังเผชิญวิกฤติอย่างหนัก ไม่ว่าจะเป็น เกมลีกเตะแบบวันเว้นสองวัน, ผู้เล่นไม่ได้เงินเดือนมากถึง 18 เดือนจนมีคนตาย ไปจนถึงนักเตะถูกปล้นถึงห้องแต่งตัว

เกิดอะไรขึ้นกับพวกเขา? ติดตามไปพร้อมกัน

ไม่มี ไม่หนี ไม่จ่าย

แม้ว่า โบลิเวีย อาจจะไม่ได้เป็นทีมดังเหมือนเพื่อนร่วมทวีป อย่าง บราซิล หรือ อาร์เจนตินา แต่พวกเขาก็ไม่ได้เป็นทีมไก่กาไร้ระดับ แถมยังเคยผ่านเข้าไปเล่นในฟุตบอลโลก รอบสุดท้ายมาแล้วถึง 3 ครั้ง

นอกจากนี้ ในฟุตบอลโลก 2026 พวกเขาก็ยังคงมีลุ้น หลังรั้งอยู่ในอันดับ 7 ของตาราง โดยมีคะแนนตามหลังอันดับ 6 ที่ได้ไปเล่นรอบสุดท้ายโดยอัตโนมัติอยู่เพียงแค่ 4 คะแนน

อย่างไรก็ดี มันกลับสวนทางกับสถานการณ์ของฟุตบอลในประเทศ เมื่อพวกเขากำลังเผชิญวิกฤติอย่างหนัก โดยเฉพาะการปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมต่อนักฟุตบอลในลีก

จากการรายงานของ FIFPro หรือ สหพันธ์นักฟุตบอลอาชีพนานาชาติ ระบุว่านักเตะในลีกโบลิเวียส่วนใหญ่ อยู่ในสถานะค้างจ่ายเงินเดือนที่มากถึง 18 เดือน

FIFPro อ้างอิงข้อมูลจาก FABOL หรือสหภาพนักฟุตบอลโบลิเวีย ว่ามีเพียงแค่ 3 ทีมจาก 16 ทีมในลีกสูงสุดที่จ่ายเดือนผู้เล่นครบถ้วนแล้ว และ 2 ทีมที่ค้างจ่ายอยู่ 1-2 เดือน ขณะที่ 11 ทีมยังค้างค่าเหนื่อยนักเตะในทีมระหว่าง 3-18 เดือน

“ผมมีเพื่อนร่วมทีมที่ต้องยืมเงินผมเพื่อกินข้าวหรือจ่ายค่าเช่า ผมรู้สึกผิดที่พวกเขาต้องมาขอยืมเงิน 50 โบลิเวียนอส (ราว 240) เพื่อให้มีกินในแต่ละวัน” นักเตะประสบการณ์สูงในลีกสูงสุดของ โบลิเวีย ที่ไม่ประสงค์จะออกนาม และขอให้เรียกว่า ‘ผู้เล่น A’ กล่าวกับ FIFPro

“ส่วนใหญ่เป็นนักเตะดาวรุ่ง เพราะว่าพวกเขาไม่สามารถหาเงินได้ ผมรู้ว่าทีมอื่นก็ติดงเินผู้เล่นหลายเดือน และมีนักเตะบางคนต้องย้ายออกจากแฟลต เพราะไม่มีเงินเจ่าย หรือ 2-3 คนต้องมาเช่าแฟลตอยู่ด้วยกัน พวกเขายังมีปัญหาเรื่องอาหารการกิน และต้องยืมเงินจากพ่อแม่”

“เราต้องการแค่สิ่งพื้นฐานที่สุด ซึ่งทำให้เราสามารถมาเลี้ยงดูครอบครัวได้ เราไม่ได้พูดถึงโบนัสด้วยซ้ำ”

ทั้งนี้ปัญหาการค้างจ่ายเงินเดือน ไม่เพียงแต่ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของนักเตะในลีกโบลิเวีย ต้องแย่ลงเท่านั้น แต่มันยังทำให้เกิดเรื่องเศร้าอีกด้วย

โศกนาฏกรรม “กิเยร์โม เดนิส”

ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2024 ได้เกิดข่าวช็อคในวงการลูกหนังอเมริกาใต้ เมื่อ กิเยร์โม เดนิส ปีกชาวโคลอมเบียของ คลับ เดปอร์ติโว ซานตา ครูซ ล้มลงระหว่างการซ้อม ก่อนจะจากโลกไปด้วยวัยเพียง 24 ปี

สิ่งที่น่าเศร้าคือมันเกิดขึ้นระหว่างการซ้อมตามปกติ และเขาเองก็ไม่มีโรคประจำตัว จนมารู้ภายหลังว่าสิ่งที่ทำให้ เดนิส ต้องจากโลกไป เพราะเขาไม่ได้รับอาหารที่เพียงพอ จนทำให้ร่างกายอ่อนเพลียจนเกิดภาวะหัวใจวาย เนื่องมาจากสโมสรค้างจ่ายค่าเหนื่อยมา 4 เดือน

นอกจากนี้ จากปัญหาทางการเงินที่สโมสรต้องเผชิญ ทำให้สนามฝึกซ้อมไม่มีหมอประจำ หรือแม้กระทั่งเครื่องกระตุ้นหัวใจ และรถพยาบาล นักเตะต้องช่วยกันนวดหัวใจเขา ก่อนจะพานำส่งโรงพยาบาลด้วยรถส่วนตัว แต่สุดท้ายก็ไม่ทันการ เพราะรถติดอยู่บนท้องถนน

มันชี้ให้เห็นว่า เหตุการณ์เลวร้ายนี้คงจะไม่เกิดขึ้น หากทุกอย่างอยู่ในสภาพที่พร้อม และที่สำคัญ เดนิส ก็คงไม่ต้องมาอยู่ในสภาพนี้ หากเขาได้รับเงินเดือนตามเวลา

อย่างไรก็ดี นี่ไม่ใช่ปัญหาเดียวที่นักฟุตบอลโบลิเวียต้องเผชิญ

เตะวันเว้นสองวัน

ราวกับเคราะห์ซ้ำกรรมซัด เพราะท่ามกลางความตึงเครียด และความไม่มั่นคงอันเนื่องมาจากปัญหาการเงินแล้ว นักเตะในลีกโบลิเวีย กลับต้องเจอสถานการณ์ที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก หลังต้องลงเตะแบบวันเว้นสองวัน

มันเป็นผลมาจาก สมาคมฟุตบอลโบลิเวีย ตัดสินใจเลื่อนการแข่งขันในลีกออกไป เพื่อให้ทีมชาติมีเวลาเตรียมทีมมากขึ้น ในระหว่างเส้นทางที่กำลังมีลุ้นเข้าไปเล่นในฟุตบอลโลก 2026 รอบสุดท้าย ที่สหรัฐฯ, แคนาดา และ เม็กซิโก

การเลื่อนเกมลีก ทำให้โปรแกรมถูกเบียดจนแน่น ทำให้บางทีมต้องลงเล่นโดยมีเวลาพักเพียงแค่ 2 วัน หรือบางทีมอาจจะต้องลงเล่นถึง 7 เกมในระยะเวลาเพียงแค่ 22 วัน หรือเฉลี่ย 3 วันต่อ 1 นัด

นี่ยังไม่นับอุปสรรคด้านภูมิประเทศ ที่เต็มไปด้วยภูเขาสลับซับซ้อน ที่หลายทีมต้องขึ้นไปเล่นที่สนามในระดับความสูง 3,000-4,000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล ที่ส่งผลต่อร่างกายเป็นอย่างมาก หรือใช้เวลาในการเดินทางหลายสิบชั่วโมง

“แค่เพียงนัดที่ 3 ผมก็รู้สึกหมดแรง และหลังจากผ่านครึ่งแรกไปได้ไม่นาน เราก็มีคนขอเปลี่ยนตัว เพราะว่าไม่มีการตอบสนองอะไรอีกแล้วในสนาม คุณเป็นเหมือนซอมบี้ เพื่อนร่วมทีมของผมหลายคนก็มีอาการกล้ามเนื้อหดเกร็งหรือฉีก” นักเตะ A อธิบาย

“คุณไม่มีทางหลับลง เมื่อต้องเดินทางไปที่สูง คุณต้องเล่นอย่างเข้มข้นบนพื้นราบ ที่ร้อนและเต็มไปด้วยความชื่น จากนั้นในวันเดียวกัน หรือวันต่อมา ขึ้นต้องขึ้นไปที่สูง”

“ขาของคุณจะล้า และหัวเหมือนจะระเบิด”

ไร้การคุ้มครอง

อันที่จริง ปัญหาเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ มันเกิดขึ้นมาตั้งแต่ก่อนช่วงการระบาดของโควิด 19 จนทำให้ ฟีฟ่า ต้องตั้งคณะกรรมการเข้ามาแทรกแซง แต่สุดท้ายก็ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง เมื่อสโมสรไม่ยอมทำตาม

“ที่โบลิเวีย สโมสรส่วนใหญ่จะไม่ทำตามความรับผิดชอบขั้นพื้นฐานเหล่านี้ หมายความว่านักฟุตบอลกำลังอยู่ในสถานการณ์ที่วิกฤติ” อเล็กซานดรา โกเมซ บรูวูด ที่ปรึกษาด้านกฎหมาย FIFPro กล่าว

“เมื่อรวมกับข้อเท็จจริงที่ว่า สมาคมฯ ตัดสินใจที่จะไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดพื้นฐานด้านความเท่าเทียมและความอิสระ หมายความว่านักฟุตบอลจะไม่ได้รับการคุ้มครองใดๆ พวกเขาจะไม่ได้รับความคุ้มครอง และอยู่ภายใต้การควบคุมของสโมสร”

นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทั้งที่ปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นเกือบทั้งลีก แต่กลับไม่มีใครกล้าออกมาโวย เนื่องจากจะทำให้พวกเขาไม่ได้สัญญาฉบับใหม่ หรือไม่มีทีมไหนดึงตัวไปหากหมดสัญญา

“ทุกวันนี้ นักฟุตบอลอายุระหว่าง 36-38 ปี ก็ไม่กล้าจะแสดงความเห็น และกลัวว่าตัวเองจะไม่ได้เซ็นสัญญาฉบับใหม่ และต้องเลิกเล่น” ผู้เล่นที่เรียกตัวเองว่า ‘นักเตะ B’ กล่าว

“ส่วนเด็กรุ่นใหม่ก็กลัวว่าจะไม่มีใครจ้างในปีต่อไป ส่วนคนที่ติดทีมชาติ ก็รู้ว่าหากพวกเขาออกมาสนับสนุน พวกเขาก็จะไม่ถูกเรียกติดทีมชาติอีก”

นอกจากนี้ การไม่ได้รับการคุ้มครองจากสมาคมฯ และการทำตัวเป็นปฏิปักษ์กับสโมสร ยังทำให้ชีวิตของพวกเขาตกอยู่ในความเสี่ยงอีกด้วย

ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2024 ได้เกิดเหตุการณ์แฟนบอลของ ออลเวย์ เรดี ทีมชั้นนำของลีกโบลิเวีย บุกเข้าห้องแต่งตัวเพื่อทำร้ายและปล้นทรัพย์สินจากนักเตะ หลังทีมเผชิญความพ่ายแพ้จนหมดลุ้นแชมป์

“เป็นไปได้ยังไงที่พวกเขาเข้ามาได้ ในเมื่อมีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย” ดิเอโก เมดินา กองหลัง ออลเวย์ เรดี้ กล่าวกับสื่อ

นอกจากนี้นักเตะหลายคนยังถูกไล่ล่าจากกลุ่มติดอาวุธ บางคนต้องจ่ายเงินเพื่อให้ตำรวจมาคุ้มกัน ขณะที่นักเตะคนหนึ่งบอกว่าเขาโดน อันเดรส คอสตา ประธานสโมสรทำร้าย

แม้จะเป็นเหตุการณ์ที่อุกอาจ แต่สโมสรก็ไม่ได้ออกมาเทคแอคชั่นอะไรกับเรื่องนี้ รวมถึงสมาคมฯ ก็ดูจะเอาหูไปนาเอาตาไปไร่ และทำให้นักเตะในลีกโบลิเวีย ต้องเผชิญกับความเลวร้ายต่อไป และไม่รู้ว่าจะจบลงเมื่อใด

“เราไม่สามารถไปต่อได้อีกแล้ว สถานการณ์มันง่อนแง่นมาก เราถูกประเมินค่าไว้ต่ำและถูกดูหมิ่น” นักเตะ A กล่าว